İsrail BMGK kararlarına uymaması halinde yaptırımlara maruz kalabilir mi?

Siyasi uzmanlar, İsrail'in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) kabul edilen Gazze'de ateşkes kararına uymamasının, ülkeleri Tel Aviv'e yaptırım uygulamaya teşvik edebileceğine dikkat çekiyor.

27/03/2024 16:29 Güncelleme: 27/03/2024 16:37

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, basın toplantısında yaptığı açıklamada, Gazze'deki son durum ve BMGK'de kabul edilen Gazze tasarısı ile ilgili konuştu.

Miller, ateşkes, rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'ye insani yardımları öngören tasarıyı, Washington yönetimi olarak bunları destekledikleri için veto etmediklerini söyledi.

Miller, tasarının İsrail'e herhangi ilave yükümlülük getirmediğini belirtirken, diğer BMGK tasarıları yükümlülük ve yaptırım öngörürken bunun neden farklı olduğu sorusunu yanıtladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, "ilgili hukuk tekniğine" atıf yaparak, "Örneğin bazı BM tasarıları ilgili taraflara zorunlu yaptırımlar ve gerçek yükümlülükler getiriyor. Ancak bu tasarının bağlayıcılık ve yükümlülükler konusunda ilgili hükümleri taşımadığına inanıyoruz" ifadelerini kullandı.

BMGK tasarısının hala önemli ve değerli olduğunu söyleyen Miller, "Tasarının bir ağırlığı var. BMGK tasarılarında hep olduğu gibi buna saygı duyulması ve uygulanması gerektiğine inanıyoruz" dedi.

Harici'nin aktardığına göre, uluslararası hukuk uzmanları Haaretz gazetesine verdikleri demeçlerde, İsrail'in karara uymamasının, ülkeleri İsrail'e yaptırım uygulamaya teşvik edebileceğini vurguladı.

Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan İsrail'deki Ono Akademik Koleji Hukuk Fakültesi'nden Doç. Dr. Tamar Hostovsky Branders, "Ukrayna'yı işgal ettikten sonra 'ekonomik ilişkilerin kesilmesi, havacılık ilişkilerinin kesilmesi ve bankacılık sisteminden izole edilmesi de dahil olmak üzere' Rusya'ya yaptırımlar uygulayanlar Güvenlik Konseyi değil, ülkelerdi" şeklinde konuştu.

Brandes, bunların, İsrail'in kabul etmekte çok zorlanacağı tehlikeli icraatler olduğunu söyledi.

Branders, "BMGK'de alınan karar, Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail aleyhine verdiği emirler ve İsrail'in Filistin topraklarındaki eylemlerinin hukuki sonuçlarına ilişkin Mahkeme'nin Lahey'de yayınlayacağı tavsiye niteliğindeki görüş, bunların hepsi 'uluslararası hukuka saygı duymayan bir devlet' imajı yaratmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.

Eski İsrail Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuktan Sorumlu Başsavcı Yardımcısı Roy Schondorf, uluslararası sahnedeki meselenin tamamının "siyasi" olduğunu belirterek, "Eğer ülkeler isteselerdi İsrail'e karşı harekete geçebilirlerdi, tıpkı karardan önce de yapabilecekleri gibi" şeklinde konuştu.

Tel Aviv Üniversitesi'nden Profesör Eliav Lieblich ise İsrail'in BMGK'nin kararına uymaması durumunda dünyadaki izolasyonun artacağını dile getirdi.

Lieblich, "Karara uyulmaması, diğer ülkeleri İsrail'e yaptırım uygulamayı düşünmeye sevk edecek, örneğin İsrail'e silah transferinin durdurulması" ifadelerini kullandı.

Gazze'de kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese dönüşecek şekilde Ramazan ayında acilen ateşkes sağlanması yönünde tasarı sunulmuştu.

Tasarı, 25 Mart'ta BMGK'de 14 "evet", 1 "çekimser" oyla kabul edilmişti.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) İsrail Filistin Birleşmiş Milletler (BM) Gazze HAMAS