Slovakya Başbakanı Robert Fico'ya suikast düzenlendi

Slovakya İçişleri Bakanı Matus Sutaj, eski bir kömür madenciliği kasabasında hükümet toplantısına katılmak üzere olan Başbakan Fico’ya düzenlenen suikast girişiminin arkasında açık bir siyasi mesaj olduğunu belirtti. Bakan Sutaj, bu siyasi mesaj hakkında ise bir detay vermedi.

Scholz ve Fico Berlin’de görüştü: Gündem UkraynaDünya

Başbakan Fico, uzun zamandır Slovakya’da ve bölgede bölücü bir figür olarak görülüyor. 2023 yılında Rusya yanlısı bir politika izleyerek Amerikan karşıtı olarak verdiği mesajlarla iktidara geri dönmüş ve Avrupa Birliği üyeleri arasında Slovakya’nın Batı yanlısı duruşunu terk edeceğine dair endişelere neden olmuştu.

Robert Fico iktidara geldikten sonra Ukrayna’ya silah teslimatını durdurma kararı aldı. Fico’nun ayrıca yolsuzlukla mücadele savcısı görevden alması ve kamu medyasının kontrolünü ele geçirmek amacıyla ceza kanununu değiştirme planlarını protesto etmek amacıyla başkent ve ülke genelinde binlerce kişi büyük bir yürüyüş düzenledi.

Daha önce iki kez başbakan olarak görev yapan Fico, 2023’te Slovakya'da iktidara döndü. O ve Smer partisi genellikle sol popülist olarak tanımlandı ancak aynı zamanda komşu Macaristan'ın milliyetçi başbakanı Viktor Orbán gibi sağ görüşlü politikacılarla da karşılaştırıldı.

Fico'nun geri dönüşü, eleştirmenleri arasında kendisinin ve uzun süredir birçok skandalla adı anılan partisinin Slovakya'yı Batı ana akımından uzaklaştıracağı konusunda endişeye neden oldu. Fico, göçe ve sivil toplum kuruluşlarına karşı sert bir duruş sözü verdi ve LGBTQ+ haklarına karşı kampanya yürüttü.

SUİKAST ZANLISI ESKİ BİR GÜVENLİKÇİ

Slovak medyasının paylaştığı bilgilere göre Başbakan Robert Fico’ya düzenlenen suikastin zanlısı, şiir kitabı yayımlayan ve kitap kulübü kuran eski bir güvenlikçi. Batı yanlısı olduğu vurgulanan suikast zanlısı “Hükümetin politikalarına karşıyım” şeklinde bir video yayınladı. Zanlının kimliği ise 71 yaşında olan Juraj Cintula olarak açıklandı.

Slovakya'nın batısında bulunan Levica (Leva) kentinde yaşadığı öğrenilen Juraj Cintula’nın bir alışveriş merkezinde eski bir güvenlik görevlisi olduğu, aynı zamanda edebiyatla ilgilendiği ve üç şiir kitabı yayımladığı ifade edildi. Slovak Yazarlar Derneği üyesi de olan Cintula, 2024 yılının başlarında Levice'de bir edebiyat kulübü kurdu.

Slovak medyasına göre liberal görüşleri savunan ve liberal muhalefet partilerini destekleyen Cintula'nın sorguda Başbakan Fico'yu neden vurduğu sorusunu "Hükümetin görüşlerine katılmıyorum" şeklinde yanıtladığı bir video da medyada paylaşıldı.

Başbakan Robert Fico’nun hükümeti, Rusya ile bağlarını güçlendirerek ABD karşıtı bir politika izlemiş ve Ukrayna’ya yapılan yardımları askıya aldığını duyurmuştu. LGBT ve kürtaj hakkında alınan kararlarda halk tarafından büyük bir tepkiyle karşılanmış ve başkent başta olmak üzere ülkenin birçok bölgesinde protesto gösterileri düzenlenmişti.

ROBERT FİCO KİMDİR?

59 yaşındaki Robert Fico, 1964 yılında o zaman ki adıyla Çekoslovakya'da doğdu. Komünizmin dağılmasından önce Komünist Parti üyesi olarak 1986'da hukuk diploması aldı ve ilk olarak 1992'de Demokratik Sol Parti üyesi olarak Slovakya parlamentosuna seçildi.

1990'larda birkaç yıl boyunca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nda Slovak Cumhuriyeti'ni temsil eden bir hükümet ajanı olarak görev yaptı. 1999 yılından beri önemli bir figür olduğu Smer (Yön) partisinin başkanı oldu.

Robert Fico ve partisi Smer, komşu Macaristan'ın milliyetçi başbakanı Viktor Orbán gibi sağcı politikacılarla da karşılaştırılsa da, çoğunlukla sol popülist olarak tanımlandı.

Fico, daha önce 2006'dan 2010'a ve yine 2012'den 2018'e kadar iki kez başbakan olarak görev yaptı. 2023 yılında ise Slovakya'da seçimleri kazanarak yeniden iktidara döndü. Üçüncü dönemi onu Slovakya tarihinde en uzun süre görev yapan hükümet başkanı yaptı.

Parlamento seçimlerini kazanmasının ardından NATO ve ABD’nin Moskova’yı kışkırttığını vurgulayarak Rusya ile savaşı devam eden Ukrayna’ya silah sevkiyatını durdurma kararı aldı.

KUCİAK SUİKASTİ VE KARİYERİNİN DÖNÜM NOKTASI

Robert Fico’nun siyasi kariyerinde en önemli dönüm noktalarından birisi, 2018 yılında gerçekleşen bir siyasi suikast oldu. O yılın ilkbaharında mahkemeler ve mafya kuruluşları arasındaki ilişkiler üzerine bir dosya haber hazırlayan araştırmacı gazeteci Jan Kuciak’ın, nişanlısıyla birlikte bir suikast sonucunda hayatını kaybetmesi, geniş kesimleri hükümete karşı sokağa çıkmasına neden oldu.

Polis müdürleri, hakimler ve devlet memurlarının bağlantıları, sorumluluğu ve ihmalleri hükümet düzeyine kadar inceliyordu. Sonunda Başbakan Robert Fico yükselen tepkiyi azaltmak adına istifa etmek ve başbakanlığı partisinin başkan yardımcısı Peter Pellegrini’ye bırakmak zorunda kaldı. Partisinin seçimlerde iktidarı kaybedeceğini biliyordu. Kendisini yıpratmamak, kariyerini temiz tutabilmek için başbakanlıktan istifa etti.

2023 yılında gerçekleşen seçimlerde Fico tekrar halkın desteğini almayı başardı ve iktidara geldi.

2018’den sonra muhalefette olduğu yıllarda siyasi çizgisindeki belki de en önemli değişiklik, daha önceki dönemlerde şiddetle karşı çıktığı Viktor Orban’ın çizgisine yakınlaşması ve Slovakya’da Macar azınlığın desteğini de almayı başarmasıydı.

Slovakya Başbakanı Robert Fico: "Ukrayna egemen bir ülke değil"Dünya