ABD Temsilciler Meclisi Başkanını arıyor

ABD’de 8 Kasım 2022’de yapılan ara seçimlerde Meclisteki bütün sandalyeler için oylamaya gidilmişti. 435 koltuklu kamarada çoğunluğu Cumhuriyetçi parti kazanmıştı. Meclis baştan aşağıya yenilendiği için yeni bir Meclis Başkanı seçilmesi gerekiyor ancak neredeyse iki aydır başkan seçilemedi.

8 Ocak’ta ikinci ayını dolduracak başkansız ABD Temsilciler Meclisi’nde üçüncü oylama 3 Ocak Çarşamba günü yapıldı ancak Başkan yine belirlenemedi.

Mecliste çoğunluğa sahip Cumhuriyetçilerden olan öne çıkan aday Kaliforniya eyaleti temsilcilerinden Kevin McCarthy.

Başkan olabilmek için gereken 218 oya ulaşması, neredeyse bütün Cumhuriyetçilerin ona oy vermesine bağlı. Çantada keklik gibi gözüken bu seçim yaklaşık iki aydır nihayete erdirilemedi.

Bu şekilde, ABD yasama organının alt kamarası olan Temsilciler Meclisi’nde bir asırdır ilk defa Başkan, ilk oylama oturumunda belirlenemedi.

NEDEN BİR BAŞKAN SEÇİLEMEDİ?

Tek Cumhuriyetçi aday McCarthy olmadığı için, Cumhuriyetçi parti içinde oyların dağılması diğer adaylara nazaran en yüksek oyu alan McCarthy’nin seçilmesini engelleyen bir faktör.

McCarthy, bu konuda yaptığı açıklamalarda, “Belki beş, belki 20 [Cumhuriyetçi] vekilin” kendisine muhalif olduğundan haberdar olduğunu söyledi.

Buna ek olarak temsilcilerin kendi partilerinin adaylarından biri için oy kullanmak zorunda olmamaları da önemli bir faktör. Mecliste bulunan iki partinin vekilleri karşı partiden bir aday lehine veya Mecliste olmayan bir kişi lehine bile oy kullanabilir. Sputnik'in aktardığına göre, bu şekilde daha önce Meclis üyesi olmayan Joe Biden ve Donald Trump gibi isimler lehine oylar da çıkmıştı.

Diğer bir neden ise vekillerin oy kullanmaktan çekilmeleri. Vekiller oy kullanmaktan “burada” diyerek çekilebiliyorlar ve bu şekilde kullanılan oylar, çoğunluğu almak için gereken 218 sayısını azaltıyor.

Üçüncü oylamada Demokratların adayı olan New York temsilcisi Hakeem Jeffries, Demokratların tümünden aldığı 212 oyla Meclisteki en yüksek oyu alarak McCarthy’nin 10 oy ilerisinde konumlanmış durumda. 222 milletvekiline sahip Cumhuriyetçilerde ise McCarthy’nin alamadığı 20 oyu Ohio’dan Jim Jordan ile paylaştığı görülüyor.

Jeffries, Demokratların parti toplantısında oy birliğiyle aday seçilirken McCarthy parti içi seçimde de muhalefetle karşılaşmıştı.

BAŞKAN SEÇİLEMEZSE NE OLUR?

ABD’de Meclis üyelerinin yemin ederek göreve başlayabilmesi için Meclis Başkanının belirlenmesi gerekiyor.

Başkan, Meclisin işleyişiyle ilgili bir dizi kuralı gözden geçirmekle yükümlü olduğu için, Başkan seçilemezse bu kurallar kabul edilemiyor ve dolayısıyla da Meclis çalışmaya başlayamıyor.

Meclis Başkanı’nın ABD protokolünde Başkan ve Başkan Vekili’nden sonraki en yetkili isim olması da bu durumun bir diğer yüzü.

Başkan seçilemezse, ABD Meclisi işlemeye başlayamayacak ve protokoldeki en önemli üçüncü isim eksik olacak.

Ancak oylamalar her ne kadar uzun sürse de bir Meclis Sözcüsü seçilmek zorunda. Başkanlık pozisyonunun boş kalması mümkün değil.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

Vekiller, Meclis Başkanını seçerken oylarını sözle kullanıyorlar. 435 vekilin her birine tek tek kimin adaylığını desteklediği soruluyor.

Oylama sürecinde Milletvekilleri istedikleri kişiye oy vermekte özgürdürler ve oy vermekten kaçınarak da oy verme sürecine katkıda bulunabilirler. 

Bu çetrefilli ve zaman tüketen yöntemin sonucunda basit çoğunluğu kazanan kişi Meclis Başkanı olarak seçilmiş oluyor.

Yeni Başkan, kürsüdeki koltuğa oturup yeminini ediyor ve Başkanlığı devreden kişiden Meclis Tokmağı’nı alıyor. Meclis Tokmağı’nın devri, barışçıl bir geçişi simgeliyor.

Amerikan Anayasası’nda kimin aday olabileceği açıkça belirlenmediği için herkesin aday olabileceği varsayılıyor. Ancak ABD tarihinde şimdiye kadar Meclis üyesi olmayan bir Meclis Başkanı seçilmedi.