Şili'de halk yeni anayasa taslağını reddetti

Şili’de, 4 Eylül’de yapılan yeni anayasa oylaması, yerel saat ile 18.00’de tamamlandı. Ülkede aylarca süren kamuoyu yoklamaları, ‘red’ yönündeki eğilimlerin yüksek olduğunu göstermiş, oylama öncesinde farkın bir miktar kapanmasına rağmen kabul edilmeyeceği yönündeki görüşler ağırlık kazanmıştı.

Reuters’ın sorularını yanıtlayan yerel anket kuruluşu MORI’nin başkanı Marta Lagos, oylamaya ilişkin, “Başabaş bir sonuca doğru gidiyoruz” ifadelerini kullanarak, “Şilili, son dakikada karar veren bir politik hayvandır” demişti.

“EN İLERİCİ ANAYASALARDAN BİRİ OLACAKTI”

Şili’de, başta eşitsizlikleri gidermek üzere tasarlanan yeni anayasa, Augusto Pinochet'nin döneminde hazırlanan anayasanın ‘diktatörlük’ hükümlerini gidermeyi amaçlıyordu.

Şili halkı meydanları bırakmıyorDünya

Ülkede 2020 yılında süren protestolar ve toplumsal kırılmalar, dönemin cumhurbaşkanı Sebastien Piñera'yı yeni bir anayasa için referandum çağrısı yapmaya zorlamıştı. Fakat yeni anayasanın ilk taslağı, bu yıl Piñera'nın yerine göreve gelen solcu cumhurbaşkanı Gabriel Boric’e sunuldu.

Yeni anayasanın yazımı için toplanan anayasa meclisi, dünyada tam cinsiyet eşitliğine sahip ilk ve ülkenin yerli temsilcilerine de tarihinde ilk kez sandalye tahsis eden meclis olarak kayıtlara geçti.

Ülkeyi toplumsal kriziden çıkarmak için kurumsal yolların yer aldığı taslak aynı zamanda kapsayıcı, eşitlikçi ve katılımcı demokrasi taleplerine de yanıt verebilecekti.

Uluslararası alanda da büyük övgü ile karşılanan anayasa metni kapsamında, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında cinsiyet eşitliği gözetilecek ve cinsel çeşitliliğe saygı da esas alınacaktı.

Ülkedeki çeşitliliği daha geniş ölçüde temsil edecek olan yeni anayasada, yerlilerin kendi kaderini tayin hakkı ve çevrenin korunması ile birlikte aşırı özelleştirilmiş su hakları sistemine ve benzer yapılara son verilecekti.

Devletin sosyal hakları sağlamasında öncü rol oynayacağının beyan edildiği anayasada, sağlık ve emeklilik sistemleri de özellikle ele alınacaktı.

Fakat ‘en ilerici anayasa’ olarak tanımlanan yeni metin, Şililileri ikna etmeye yetmedi. Ülkede hala büyük çoğunluk, yeni anayasanın meşruiyetten yoksun ve serbest piyasa odaklı olduğu görüşündeydi.

HALK YENİ ANAYASAYI KABUL ETMEDİ

Şili’de, Ekim 2020’de yapılan referandumda halkın yüzde 80’e yakını “Bir yeni anayasa yazılsın mı?” sorusunu "Evet" yanıtı vermişti.

Şili’de Gabiel Boric’in zaferi ne anlama geliyor?Dünya

Oy kullanmanın zorunlu olduğu Şili’de 15 milyon kişi, üç bini aşkın seçim merkezinde referanduma katıldı.

Yapılan referandumun ardından sandıkların yüzde 72’si açıldı. Gayriresmi sonuçlara göre, yeni anayasa yüzde 38'e karşı yüzde 62 oyla halk tarafından reddedildi.

Yeni anayasanın reddinin ardından açıklama yapan Cumhurbaşkanı Gabriel Boriç “Şili halkı Anayasa taslağından tatmin olmadı ve dolayısıyla oylamada açıkça red kararı verdi" dedi. "Bu önemli sonuçlarla yüzleşmek açısından kabinede hızlıca değişikliğe gitmek ve yeni dönemi yenilenmiş bir azimle karşılamak zorundayız” dedi.

Boric açıklamasında ayrıca, “Bizi güvenle dolduracak ve hepimizi birleştirecek” bir öneriye ulaşmak için çalışmaya devam edeceklerine vurgu yaparak, “halkın sesine kulak vermeliyiz” ifadelerini kullandı.

Başkent Santiago’da oy kullanan seçmenlerden birisi AFP’ye yaptığı açıklamada, “Şili'nin değişime ihtiyacı var, ancak komünizme ihtiyacı yok ve bu sürecin yapmaya çalıştığı şey bu. Şili'de eşitsizlik ve bölünme yaratıyordu” dedi.

Yeni anayasanın reddedilmesinin ardından nazı Şilililer kutlama yapmak için başkent Santiago’da sokaklara döküldü.

Boric: “Şili halkının ürettiği zenginliği yeniden dağıtmamız gerekiyor”Dünya