Netanyahu yargılanacak mı?

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 3 ayrı yolsuzluk dosyası nedeniyle hakkında dava açılması kararı sonrası İsrail Meclisi’ne yaptığı dokunulmazlık başvurusunu görüşecek Meclis İçişleri Komisyonu’nun kurulmasının önünü açan önemli bir adım atıldı. Geçtiğimiz yıl iki defa erken seçimlere giden İsrail’de yeterli çoğunluğun sağlanamamasından ötürü hükümet kurulamamış ve seçimler 2 Mart 2020 tarihine ertelenmişti. Hükümet krizinden ötürü bir türlü kurulamayan Meclis İçişleri Komisyonu’nun kurulmasına karar verildi.

Netanyahu’nun ana rakiplerinden olan Benny Gantz’in liderliğini yürüttüğü Mavi-Beyaz İttifakı’nın girişimleriyle toplanan Meclis Düzenleme Komisyonu’nda gerçekleştirilen görüşmelerin ardından yapılan oylamada Netanyahu’nun dokunulmazlık başvurusunu görüşmek üzere İçişleri Komisyonu’nun kurulması 5 milletvekilinin ‘hayır’ oyuna karşı 16 milletvekilinin ‘evet’ oyuyla kabul edildi.

30 milletvekilinin yer alması kararlaştırılan Meclis İçişleri Komisyonu, Mavi-Beyaz İttifakı ile Likud’dan 8, İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden Ortak Arap Listesi Bloku’dan 3, Şas, İşçi, İsrail Evimiz ve Birleşik Tevrat Partisi’den 2, Demokratik Kamp, Yahudi Evi ve Yeni Sağ Partisi’nden 1 milletvekilini kapsayacak şekilde oluşturulacak.

KOMİSYONUN KURULUŞ SÜRECİ

Meclis Düzenleme Kurulu’ndan Meclis İçişleri Komisyonu’nun kurulmasına yönelik kararın çıkması İçişleri Komisyonu’nun hemen kurulacağı anlamına gelmiyor. Komisyonun kurulabilmesi için Meclis Genel Kurulu’nda oylanması ve 120 sandalyeli Knesset’teki (parlamento) 61 milletvekilinin ‘evet’ oyunu alması gerekiyor.

SONUÇ: YARGI YOLU GÖZÜKTÜ

2016’da İsrail polisinin, Netanyahu hakkındaki yolsuzluk iddialarıyla ilgili soruşturma başlatmasıyla birlikte İsrail siyasetinde ilk defa görevdeki bir başkanın yargı önüne çıkarılmasının yolu açılmıştı. Soruşturmanın başladığı ilk günden beri yargılamadan kaçış yolları arayan Netanyahu’nun önünde iki seçenek vardı. Birincisi meclise dokunulmazlık başvurusunda bulunmak ikincisi de İsrail genel seçimlerinde çoğunluğu sağlayarak dokunulmazlığı elde edebilmekti.

2019 yılında gerçekleştirilen 9 Nisan- 17 Eylül seçimlerinde çoğunluğu sağlayamadığı için hükümeti kuramayan Netanyahu, dokunulmazlığı elde edemedi. Hükümet krizinin ve yargılama sürecinin gölgesinde 2 Mart seçimleri yaklaşırken, Netanyahu’ya rakibi Benny Gantz’den bir atak geldi ve dokunulmazlık başvurusunun değerlendirileceği Meclis İçişleri Komisyonu’nun kurulması kararı alındı. Fakat İçişleri Komisyonu’nun kurulabilmesi için Meclis Genel Kurulu’ndan geçmesi ve Knesset’te 61 milletvekilinin ‘evet’ oyu vermesi gerekiyor.

17 Eylül seçimlerinde İşçi, Demokratik Kamp ve Ortak Liste partilerinin desteğini alan Gantz, İsrail Evimiz partisiyle anlaşamadığı için hükümeti kuramadı. İttifakı altına topladığı 3 partiyle 57 sandalyeye ulaşan Gantz, Evimiz İsrail’i de yanına çekmeyi başarabilirse Meclis İçişleri Komisyonu’nun kurulmasını sağlayabilir.

Meclis Düzenleme Kurulu’nun dokunulmazlık başvurusunu görüşmek üzere Meclis İçişleri Komisyonu’nu kurma kararı almasının ardından açıklama yapan İsrail Evimiz partisinin lideri Avigdor Liberman, İçişleri Komisyonu’nun kurulması için ‘evet’ oyu vereceklerini açıkladı. Böylelikle İçişleri Komisyonu’nun kurulması kesinleşti. Peki İçişleri Komisyonu’ndan yargılama çıkar mı?

Meclis İçişleri Komisyonu, İsrail Evimiz partisinin ‘evet’ kulanmasıyla kurulacaktır. Komisyonda dokunulmazlığın onaylanabilmesi içinse Benny Gantz’in mesaisine bağılı. Eğer ki Gantz, Meclis İçişleri Komisyonu’nda kendisiyle aynı ittifakta bulunan Ortak Arap Listesi Bloku, İşçi, İsrail Evimiz partisi ve Demokratik Kamp partilerinin oylarını almayı başarırsa Netanyahu’yu yargının önüne çıkarmayı başarır. Dolayısıyla Netanyahu’nun kaderi Avigdor Liberman liderliğindeki Evimiz İsrail partisine bağlı.

Diğer taraftan dünya genelinde ülke içi siyasette dinamikler çok hızlı değişebiliyor. Yani bugün Netanyahu’ya karşı oy kullanacağını dile getiren Avigdor Liberman, Netanyahu ile anlaşarak tüm dengeleri değiştirebilir. Son ana kadar yaşanacaklar hakkında kesin bir yargıya varmak çok güç. Fakat Liberman’ın açıklaması Netanyahu’ya yargının yolunu gösteriyor.