Mavi Nil sorunu ve Libya krizi : Türkiye Mısır’ı bir kez daha karşısına alacak mı?
Doğu Akdeniz’de yaşanan gelişmeler sebebiyle son dönemde bir hayli gergin seyreden Türkiye-Mısır ilişkilerinin, Ankara’nın ‘Mavi Nil’ sorununda Etiyopya’yı desteklemesi durumunda daha da gerileceği düşünülüyor. Ancak uzmanlar, Türkiye’nin uzun vadede hem Sudan’ı hem de Mısır’ı kaybetmeyi göze alamayarak temkinli bir strateji izleyeceği görüşünde.
Etiyopya’nın Mavi Nil Nehri üzerinde 2011 yılında yapımına başladığı yaklaşık 5 milyar dolara mal olan, “Rönesans Barajı” olarak da bilinen Hedasi Barajı büyük oranda tamamlandı. Barajın dolum süreci ve işletilmesi ise Mısır-Sudan ve Etiyopya arasın da önemli bir anlaşmazlığa dönüştü. Diplomatik kanallarda yaşanan tıkanma nedeniyle günlerdir medyayı meşgul eden mesele, Mısır ve Etiyopya arasında adeta bir güç gösterisi haline geldi.
Her iki ülke de bölgesel etki alanlarını ve küresel aktörler ve kurumlar üzerindeki nüfuzlarını kullanarak sorunu kendi lehlerine çevirme arayışına girişti. Bu noktada sorulabilecek sorulardan biri de Mavi Nil sorununun Türkiye’nin Etiyopya, Sudan ve Mısır’la ilişkilerine nasıl yansıyacağı.
TÜRKİYE-ETİYOPYA STRATEJİK ORTAKLIĞI
Mısırla güç savaşı içinde olan Etiyopya, bölge ülkelerinin kendilerine destek vermesini istiyor. Öyle ki, bu süreçte Türkiye’nin de kapısını çaldı ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in özel temsilcisi konumundaki Etiyopya eski Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome Wirtu ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu arasında bir görüşme gerçekleşti. Söz konusu görüşme, Mavi Nil çatışmasında Ankara’nın Etiyopya’ya destek verdiği şeklinde yorumlandı.
Ayrıca Ankara’nın son yıllarda Etiyopya ile stratejik ortaklığını güçlendirdiği biliniyor. Tüm bu hususlar göz önüne alındığında ve Ankara’nın Mısır ile arasındaki çekişmenin bir sonucu olarak, Türkiye’nin Sisi rejimini zayıflatmak adına Türkiye’nin Etiyopya’nın yanında yer alması mümkün. Ancak Türkiye’nin uzun vadede hem Sudan’ı hem de Mısır’ı kaybetmeyi göze almayarak daha temkinli bir siyaset izleme ihtimali de bir hayli güçlü.
KISASA KISAS İHTİMALİ
Mısır, Mavi Nil Sorunu gibi Libya krizini de ulusal güvenlik düzeyinde ele alınıyor. Türkiye ve Mısır’ın Libya krizinde karşı saflarda yer alması ve Muhammed Mursi’yi iktidardan indiren askeri darbe sonrası Ankara ile Mısır ilişkilerinin kötüleşmiş olması, Türkiye’nin bu süreçte kısasa kısas bir tavır izlemesine de olanak sağlıyor.
Ancak uzmanlara göre, Türkiye’nin Sisi rejimini zayıflatmak adına da olsa Etiyopya’nın yanında yer alma kozunu kullanmayacağı düşünülüyor. Nedeni ise Türkiye’nin uzun vadede hem Sudan’ı hem de Mısır’ı kaybetmeyi göze almayarak daha temkinli bir siyaset izleyecek olması olarak görülüyor. Zaten Etiyopya’nın da, içinde bulunduğu dış ilişkiler açısındanLibya’da Türkiye tezine destek vermesi pek olası görünmüyor.
Bu noktadaTürkiye’nin anlaşamayan taraflar arasında Mısır’la ilişkileri nedeniyle arabuluculuk rolü oynaması mümkün görünmese de taraflar arasında uzlaşıya destek veren bir siyaset çizgisini takip etmesi olası.