Covid-19'un ekonomik maliyeti ne olacak?
Koronavirüs ailesinden olan Covid-19 bugüne kadar 190’dan fazla ülkede ve bölgede görüldü. 700 bin insana bulaşan ve 30 bininin ölmesine neden olan Covid-19 diğer taraftan da küresel ekonomiyi tehdit ediyor. Küresel ekonomi Covid-19 salgınından ötürü küçülme ile karşı karşıya kalmış durumda. Peki Covid-19'un ekonomik maliyeti ne olacak?
Çin’in Wuhan kentinde yeni tip koronavirüsün (Covid-19) görülmesiyle birlikte küresel tedarik zincirlerinde belli sıkıntılar ortaya çıktı. Çin’den çeşitli ara mallarının ve nihai ürünlerin tedarikinde yaşanan problemlerin küresel bir arz şokuna neden olabileceğine yönelik endişeler yükseldi. Covid-19'un Avrupa ve Kuzey Amerika’ya beklenenden daha hızlı ve yoğun bir şekilde yayılması pek çok ülkenin sosyal ve ticari hayatı kısıtlayıcı önlemler almasına neden oldu.
Kimi ülkeler tamamen sokağa çıkma yasağı uygulamaya başlarken kimi ülkeler de kısmi olarak sokağa çıkma prosedürleri uyguladı. Karantinalar, kapatılan marketler ve pek çok önlem piyasaları olumsuz yönde etkiledi. Dolayısıyla bu kısıtlamaların beslediği talep şoku küresel büyümeye dair endişeleri iyice artırdı. Gittikçe kötüleşen yatırımcı beklentilerine ABD Merkez Bankasının (FED) aldığı acil faiz indirimi ve piyasaya para pompalama kararının yükselttiği panik havasına petrolde yaşanan fiyat savaşı da eklenince finans piyasaları tam anlamıyla bir serbest düşüş yaşadı.
KÜRESEL EKONOMİ KÜÇÜLECEK
Koronavirüs salgının küresel ekonomiyi tehdit etmesinden ötürü merkez bankalarının faiz indirimi ve ekonomik paketler açıklaması küresel ekonomik büyümeye yönelik projeksiyonlarda kayda değer değişikliklere neden oldu. OECD açıkladığı baz senaryosunda virüs salgınından kaynaklı olarak küresel büyüme tahminini yüzde 2,9’dan yüzde 2,4’e çekti. OECD’nin kötümser senaryosunda küresel ekonomik büyümenin yüzde 1,5’e kadar gerileyebileceği öngörülüyor.
Diğer taraftan Asya Kalkınma Bankası ise en kötü senaryoda virüsün küresel ekonomiye toplam maliyetinin 347 milyar dolara (küresel ekonominin yaklaşık yüzde 0,5’i) kadar çıkabileceğini tahmin etmektedir.
Koronavirüsün neden olduğu zararın hizmetler sektörü başta olmak üzere ekonomilerin geneline yayılması kuvvetle muhtemeldir. Belirsizliklerin çok yüksek olduğu böylesi bir dönemde yılın geneline dair nokta atışı büyüme ve maliyet tahmini yapmak imkansızdır. Küresel ekonomik büyümenin virüsten kaynaklı olarak 2020’de ne kadar zarar göreceği öncelikle salgının bahar ayları içerisinde kontrol altına alınıp alınmamasına bağlı olarak değişecektir. Alınan ekonomik tedbirlerin etkinliği de diğer bir temel belirleyici etkendir.
Sonuç olarak, 2019 yılının başlarında devasa büyüme projeksiyonları yapan ülkeler bugün küçülme ile karşı karşıya. Geçtiğimiz yıl 2020 için yüzde 86 oranında büyüme öngörüsünde bulunan Guyana Kooperatif Cumhuriyeti, büyüme oranlarını yarıdan fazla düşürmüş durumda. Yine aynı şekilde 5’in üzerinde büyüme öngörüsünde bulunan Çin, Hindistan gibi ülkeler birer birer öngörülerinde küçültmeye gidiyor. Dolayısıyla küresel ekonomi umulandan daha fazla küçülebilir.