Koronavirüs kalıcı hasarlara neden olur mu?

Geçtiğimi yılın son ayında ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünya ülkelerini etkisi altına alan Covid-19 virüsü, bugüne kadar milyonlarca insanın hayatını etkiledi. Virüsün insan hayatı üzerine etkileri araştırılırken, organlara verdiği hasarlara ilişkin yeni veriler paylaşılmaya başlandı. Ciğerler üzerinde ciddi hasar bırakan Covid-19, beyine zarar verir mi? Uzmanlardan görüşler…

27/04/2020 14:38 Güncelleme: 27/04/2020 14:41

Çin’de ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünya ülkelerini etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Covid-19) yüz milyonlarca insanın hayatını etkiledi. Milyonlarca insan toplumsal yaşantıdan kendilerini izole ederken, 2 milyon 973 bin insan Covid-19 hastalığına yakalandı. Dünya genelinde sağlığına kavuşanların sayısı 868 bin 806 olarak gerçekleşirken, 206 bin 596 kişi ise hayatını kaybetti.

Toplumsal yaşantıyı resmen sonlandıran Covid-19, küresel ekonomiden siyasete, sosyolojiden psikolojiye kadar pek çok alanı etkiledi. Öte yandan yapılan araştırmalarda virüsün, enfekte olmuş bireylerde ileriye dönük hasarlara yol açtığı saptandı. Ciğer bölgesinde küçük kristal keselerin oluşmasına neden olan virüs, kronikleşen hastalıklara da yol açmış durumda. Peki insan vücudunun pek çok noktasında hasara neden olan Covid-19’un beyin üzerinde bir etkisi var mı?

COVID-19 BEYNE ZARAR VERİR Mİ?

Sosyal yaşantıyı tamamen durduran Covid-19’dan binlerce insan hayatını kaybederken, yüz binlercesi de sağlığına kavuştu. Fakat sağlığına kavuşanlar için tehlike henüz sonlanmış değil. Zira virüsün insan vücudunda yol açtığı hasarlar tam anlamıyla saptanabilmiş değil. Dolayısıyla uzmanlar, koronavirüsün vücutta hangi noktalara ne tür zararlar verdiğini anlamaya çalışıyor. Vakalar üzerinde çalışma yürüten doktorlar ve patologlar, koronavirüsün başlıca zararı akciğere verdiğini ancak etkilerinin kalp, damarlar, böbrek, bağırsak ve beyne kadar uzanabildiğini belirtiyor.

Bazı Covid-19 hastalarında felç, nöbetler, zihin bulanıklığı ve beyin enfeksiyonu gibi semptomlara rastlandığı belirtiliyor. Science dergisinde yer alan bir makaleye göre, doktorlar Covid-19 hastalarında görülen beyne ilişkin semptomların hangilerinin direkt virüs nedeniyle oluştuğu sorusuna yanıt arıyor.

Makalede görüşüne yer verilen Nörolog Jennifer Frontera, beyin ve merkezi sinir sisteminde yoğunlaşan bir dizi Covid-19 belirtisi olduğunu söylüyor. Binlerce Covid-19 hastasının tedavi altına alındığı New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi'nde görev yapan Frontera, merkezde tedavi gören Covid-19 hastalarının yüzde 5 ila 10'unun nörolojik müdahaleye ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.

BEYİN KAYNALI SORUNLARA DİKKAT EDİLMİYOR

Science dergisinde yayımlanan makale ile görüşlerini paylaşan Frontera, özellikle sakinleştirici verilerek solunum cihazına bağlanan Covid-19 hastalarının beyninde yaşanan sorunlara yeterince dikkat edilmediğini söylüyor. Beyin iltihabı, nöbet, aşırı reaksiyon gibi genellikle travmatik beyin hasarı sonrası görülen semptomlara sahip Covid-19 hastaları olduğunu ifade eden Frontera, bazı durumlarda bilinç kayıplarına da rastlandığını belirtiyor.

Araştırmalarını sürdüren diğer nöroloji uzmanları, bazı durumlarda virüsün, oksijen açlığını algılayan beyin sapı refleksini etkileyip etkilemediğini araştırıyor. Uzmanlara göre bu, bazı hastaların kandaki oksijen seviyelerinin tehlikeli derecede düşmesine rağmen nefessiz kalma durumu yaşamamalarının bir açıklaması olabilir. Öte yandan Japonya'da 3 Nisan'da yayımlanan bir vaka araştırmasındaysa, menenjit ve beyin iltihabı geliştiren bir Covid-19 hastasının beyin omurilik sıvısında koronavirüs izlerine rastlandığı ve bunun da merkezi sinir sistemine nüfuz edebileceği bildirildi.

AZ SAYIDA VAKANIN BEYNİNDE CİDDİ HASAR VAR

Frontera’nın açıklamalarının dışında virüsün şu anki merkez üssü olan ABD’de araştırma yürüten nörologlar, ülke genelinde az sayıda koronavirüs hastasının beyninde ciddi bozukluklar tespit ettiğini açıkladı. Bu hastalarda koronavirüse yakalandıktan sonra konuşma bozukluğu veya tepki azalması gözlemlendiği ifade edildi.

ABD'de 74 yaşındaki bir koronavirüs hastasının konuşma kaybına uğradığını ve hastanın beyin taramaları sonrasında beynin bazı bölümlerinde anormal şişme ve hücre ölümü tespit edildiği paylaşıldı. Konuyla ilgili New York Time Gazetesi'ne açıklamalarda bulunan nörolog Dr. Elissa Fory, 50 yaşlarında bir koronavirüs hastasında benzer belirtiler gözlemlediklerini ve nadir durumlarda beyinde hasar tespit ettiklerini ifade etti. Ayrıca haberde, dünyanın diğer yerlerinden de az sayıda benzer vakalar bildirildiği; bu hastalarda inme, nöbet, beyinde kan pıhtıları oluştuğu ifade edildi. İtalyanın Brescia kentinde bulunan Brescia Üniversitesi'nde, sadece bu konuda çalışma yapacak NöroCovid ünitesi kuruldu.

KORONAVİRÜS KORKUSU İNTİHARA İTTİ

Koronavirüsün organları üzerinde bıraktığı hasar araştırılırken, hasarın kesin olduğu belli alanlarda var. Toplumsal hayatı tamamen durma noktasına getiren Covid-19 virüsü, insan psikolojisi üzerinde yıkıcı etkiye sahip. Enfekte olmamış bireyler kendilerini toplumdan izole ettikleri için bunalım ile karşı karşıyayken, pek çok birey de enfekte olma korkusunun yarattığı psikolojik bunalım ile mücadele etmekte. Son olarak Manisa'da özel bir bakımevinde kalan 67 yaşındaki adam, koronavirüs şüphesiyle kaldırıldığı hastanenin 3. katından atlayarak intihar etti.

Koronavirus