Joe Biden, Kaliforniya'da Xi Jinping ile buluştu: İki lider birçok alanda görüşme gerçekleştirdi
ABD Başkanı Joe Biden, San Francisco'daki Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi'nde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile yüz yüze görüşme gerçekleştirdi. İki lider arasındaki görüşmede; uyuşturucu kaçakçılığının sınırlandırılması, askeri iletişim hatlarının yeniden tesis edilmesi, yapay zekanın oluşturduğu küresel riskler, Ukrayna ve Tayvan'daki son gelişmelerin yanı sıra İsrail ile Hamas arasındaki çatışmalar ele alındı.
ABD Başkanı Joe Biden, 15 Kasım günü Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile San Francisco kentinde bulunan tarihi Filoli Malikanesi’nde bir araya geldi.
İki lider, iş birliği kapsamında küresel konular üzerinde yapıcı bir görüşme gerçekleştirdi ve birçok alanda fikir alışverişinde bulundu.
Başkan Biden, konuşmasında, ABD ile Çin'in rekabet içinde olduğunu vurguladı.
Biden, ABD'nin kendi ülkesindeki güç kaynaklarına yatırım yapmaya, dünya çapındaki müttefikleri ve ortakları ile uyum sağlamaya devam edeceğini aktardı.
Joe Biden, toplantının "yaptığımız en yapıcı ve üretken tartışmalardan bazılarını" içerdiğini ve daha güçlü bir diyaloğa yol açacağını söyledi.
ABD'nin her zaman çıkarlarını, değerlerini, müttefiklerini ve ortaklarını savunacağını vurguladı.
ABD lideri, iki ülkenin rekabete, çatışmaya veya yeni bir soğuk savaşa sapmasını önlemek için dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerektiğini vurguladı.
Joe Biden, Xi Jinping ile yaptığı zirve toplantısında, uyuşturucu kaçakçılığının sınırlandırılması, askeri iletişim hatlarının yeniden tesis edilmesi ve yapay zekanın oluşturduğu küresel riskler hakkında konuşmaya başlanması gibi anlaşmalar da dahil olmak üzere önemli konulardan bahsetti.
Joe Biden, mevkidaşı ile gerçekleştirdiği görüşmeden sonra basına, “Sohbetimize değer veriyorum çünkü sizin ve benim, hiçbir yanlış anlama veya yanlış iletişim olmadan, liderden lidere birbirimizi net bir şekilde anlamamızın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Rekabetin çatışmaya dönüşmemesini sağlamalıyız. Ayrıca bu rekabeti de sorumlu bir şekilde yönetmeliyiz. Amerika Birleşik Devletleri'nin istediği ve yapmayı planladığımız şey budur. Ayrıca dünyanın ikimizden de istediğinin bu olduğuna inanıyorum. Bu samimi bir değişim. Ayrıca, kendi çıkarımıza olduğunu düşündüğümüzde birlikte çalışma konusunda çalışanlarımıza, işimize ve dünyaya karşı da bir sorumluluğumuz var. İklim değişikliğinden narkotikle mücadeleye ve yapay zekaya kadar karşılaştığımız kritik küresel zorluklar ortak çabalarımızı gerektiriyor” ifadelerini kullandı.
Biden ve Jinping, toplantıda Tayvan'ın kaderi konusunda orta noktada buluşamadılar.
Çin liderinin özellikle Tayvan konusunda sert bir tavır aldığı görüldü.
Jinping toplantıda Biden'a, "ABD tarafı Tayvan'ı silahlandırmayı bırakmalı ve Çin'in barışçıl yeniden birleşmesini desteklemeli. Çin yeniden birleşmeyi gerçekleştirecek ve bu durdurulamaz" dedi.
"ABD VE ÇİN ASKERLERİ YENİDEN TEMASLARDA BULUNACAK"
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin, Ağustos 2022'de Tayvan'ı ziyaret etmesinden sonra iki taraf arasında tansiyon yükselmişti.
15 Kasım günü Xi ile Biden, ordu-asker iletişiminin yeniden tesis etmek konusunda anlaşmaya vardı.
Üst düzey bir yetkili, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in, Çinli mevkidaşı ile bir araya geleceğini doğruladı.
İki ülke arasında angajmanlar askeri komuta zincirinin yukarısında ve aşağısında olarak gerçekleşecek.
Biden, ABD ile Çin arasındaki bu tür iletişimlerin sürdürülmesi gerektiği konusunda Jinping'in "çok açık" olduğunu vurguladı.
ABD lideri, askeri temasların "her iki tarafa da hediye veya iyilik olarak yapılmadığını" bu konuda yapılması gerekenler olduğunu iletti.
TAYVAN KRİZİ DEVAM EDİYOR
Biden ve Jinping, ilişkilerin en hassas noktası ve daha geniş bir çatışmaya sürüklenme potansiyeli yüksek olan Tayvan hakkında bir tartışma gerçekleştirdi.
Biden, ABD'nin “Tek Çin” politikasını ve herhangi bir çözümün barışçıl olması gerektiğine olan inancını yeniden hatırlattı.
Biden'ın basına vermiş olduğu demeçte, "Bunu değiştirmeyeceğim ve bu değişmeyecek" açıklamalarında bulundu.
ABD Başkanı Biden, düzenlediği basın toplantısında, kendisinin ve Çinli mevkidaşının Tayvan seçimleri hakkında konuştuğunu aynı zamanda Çin hükümetinden "hiçbir müdahale beklemediğini" söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Jinping, zirvede Biden'ı Tayvan'ı silahlandırmayı bırakması konusunda uyardı.
Ancak Biden, ABD'nin caydırıcı olarak Tayvan'ı silahlandırmaya devam edeceğini tekrarladı.
Washington, Pekin'in işgali durumunda Tayvan'ı korumak için doğrudan müdahale edip etmeyeceği konusunda stratejik belirsizliğini sürdürüyordu.
ÇİN, FENTANİLİN ÜRETİMİNİ SINIRLAYACAK
Joe Biden ve Xi Jinping, Çin'in, ABD'de aşırı dozda uyuşturucunun başlıca nedeni olan opioid fentanilin üretimiyle ilgili ürünlerin ihracatını durdurması konusunda anlaştılar.
ABD lideri, Xi Jinping'in bu konudaki kararlılığını takdir ettiğini de sözlerine ekledi.
Üst düzey bir ABD'li yetkili, gazetecilere verdiği demeçte, Joe Biden'ın anlaşma kapsamında Çin'in doğrudan fentanil öncülleri üreten belirli kimya şirketlerini takibe alacağını söyledi.
Bir muhabirin fentanil akışını azaltmaya yönelik ortak çabaları konusunda Jinping'e güvenip güvenmediği sorulduğunda Biden, "Onu tanıyorum, çalışma tarzını biliyorum. O dürüst davranır" dedi.
"İRAN VE RUSYA ÜZERİNDEKİ NÜFUZUNU KULLAN"
Görüşme sırasında Biden, Jinping'den küresel gerilimleri yatıştırmak için nüfuzunu kullanması, özellikle de İsrail ile Hamas arasındaki çatışmanın genişlememesi için İran'a baskı yapması çağrısında bulundu.
ABD'li bir yetkili, konuyla ilgili konuşmanın çoğunu Biden'ın gerçekleştirdiğini paylaştı.
Konuşmayı çoğunlukla Jinping'in dinlediğini, Çin'in Tahran'a ne tür bir mesaj gönderdiğini ve bunun nasıl karşılandığını söylemek için henüz çok erken olduğunu söyledi.
Biden ayrıca Jinping'e, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yönelik askeri desteği durdurmaya devam etmesi konusunda baskı yaptı.
AMERİKA ÇİN’E UYGULADIĞI YAPTIRIMLARI KALDIRMALI
Jinping, San Francisco'ya yaşlanan nüfusun ve dış borçlanmanın artığı Çin'de, ekonomik zorlukların yaşandığı bir dönemde ziyaret etti.
Çin lideri, Biden'a yaptırımları kaldırmasına yönelik ihracat kontrollerine ilişkin politikaları değiştirmesi için baskı yaptı.
Açıklamada, "Çin'in teknolojik ilerlemesini engellemek, Çin'in yüksek kaliteli gelişimini sınırlamak ve Çin halkını kalkınma hakkından mahrum bırakmak için yapılan bir hamleden başka bir şey değildir" denildi.
JOE BİDEN, JİNPİNG’E OLAN GÖRÜŞÜNÜ YİNELEDİ
Biden, zirvede Çin liderinin diktatör olduğuna dair görüşünü değiştirmediğini söyledi.
Gazeteciler, Amerikalı liderin düzenlediği basın toplantısında bu fikri sürdürüp sürdürmediği soruldu.
Biden, "O, bizimkinden tamamen farklı bir hükümet biçimine dayanan komünist bir ülkeyi yöneten bir adam olması anlamından dolayı bir diktatör" dedi.
Çin heyetinden herhangi bir tepki gelmedi. Biden haziran ayında benzer bir diktatör açıklaması yaptığında Pekin, bu söylemleri saçma ve provokasyon olarak nitelendirmişti.
İki mevkidaş arasında düzenlenen toplantı, ABD-Çin ilişkilerinde zorlu bir yılın ardından yeniden istikrar yaratmaya çalıştığı bir dönemde büyük önem taşıyordu.
Hem askeri hem de iki lider arasında iletişim kanallarının yeniden açılmasına ilişkin görüşme, Çin-ABD ilişkilerinin iyileştirilmesinde önemli bir adım olabilir.
İlişkilerin kontrolden çıkmasını önlemek adına bu görüşme fayda sağlayabilir ve gelecekte yaşanacak problemlere çözüm bulmak için zemin hazırlayabilir.