İngiltere-Japonya savunma iş birliği güçleniyor
İngiltere ve Japonya arasındaki artan savunma iş birliği anlaşmalarına bir yenisi daha eklendi. 6. nesil savaş uçakları geliştiren iki ülke, JAGUAR olarak adlandırılan özel bir sensör teknolojisi üzerinde birlikte çalışacak.
Bölgedeki Çin tehdidine karşı savunma yatırımlarını artıran Japonya, 2035 yılına kadar insansız hava aracı geliştirmeyi planlıyor. Bu doğrultuda en büyük ortaklarından biri ise İngiltere. Son yıllarda iki ülke arasında birçok savunma anlaşması imzalandı.
Askeri teknoloji ortaklığını geliştiren İngiltere ve Japonya, son olarak Tempest ve Japon F-X (gayri resmi olarak F-3 şeklinde adlandırılır) savaş uçağı programı kapsamında özel bir sensör geliştirilmesi için anlaştı.
Japonya ve Büyük Britanya Evrensel Gelişmiş RF sistemi (JAGUAR) olarak adlandırılan sensör teknolojisi, havadan, karadan ve denizden gelebilecek tehditlerin daha iyi tespit edilmesine olanak sağlıyor. İngiltere Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre hedefleri hızlı ve doğru bir şekilde tespit edebilen sensör teknolojisi, karşı tarafın gözetimini de engelleyebiliyor.
Japon Savunma Bakanlığı'nın Satın Alma, Teknoloji ve Lojistik Ajansı (ATLA), anlaşmanın yapıldığı 15 Şubat tarihinde sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, “JAGUAR, dijital olarak hesaplanmış çoklu alıcı ışınlarla öncekinden daha geniş bir alanı anında gözlemlememizi sağlıyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca bu ortak araştırma sonuçlarının ileride geliştirilen bir avcı uçağı sensörünün kapasitesini artırmak için kullanılabileceği belirtildi.
Ortak çalışmanın nisan ayında başlayacağını belirten İngiltere Savunma Bakanlığı, “JAGUAR sisteminin tasarımı, inşası ve değerlendirilmesi, Leonardo İngiltere ve Japon endüstrisinden gelen girdileri de içerecek şekilde yaklaşık beş yıl sürecek. Ulusal uzmanlığı en üst düzeye çıkarmak için her ülkede de bir tane olmak üzere iki prototip geliştirilecek” açıklamasını yaptı.
İki ülke arasında geçtiğimiz aylarda da yeni nesil motor prototipi ve hava muharebe teknolojileri konusunda anlaşma imzalanmıştı.
YENİ NESİL İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI
5. nesil savaş uçağı olarak nitelendirilen Amerikan F35’lerinin son insanlı savaş uçağı olacağı görüşü hakimdi. Zira, yapay zeka teknolojilerinin askeri alanda da kullanılmasıyla 6. nesil insansız savaş uçakları geliştirilmeye başlandı. ABD, Rusya, İngiltere, İsveç, Japonya, İtalya, Fransa, Almanya, Çin, Hindistan ve İspanya da dahil olmak üzere birçok ülke bu uçakları geliştirmek için çalışmalar yürütüyor.

6. nesil savaş uçağı projeleriyle öne çıkan iki ülke İngiltere ve Japonya’nın ayrı programları olsa da yaptıkları anlaşmalarla ortak teknoloji geliştirdikleri görülüyor. İngiltere’nin Tempest programı, Savunma Bakanlığı, BAE Systems ve Rolls-Royce öncülüğünde geliştiriliyor. Ayrıca İtalyan savunma şirketi Leonardo, İsveçli otomotiv şirketi Saab ve füze üreticisi MBDA de projede yer alıyor. “Team Tempest” olarak adlandırılan konsorsiyumun projesi “Future Combat Air System” (Gelecek Nesil Hava Muharebe Sistemi-FCAS) kapsamında geliştiriliyor.
Tempest’in 2035 yılında tamamlanarak, hâlihazırda İngiliz ordusunda bulunan Eurofighter Typhoon’un yerini alması bekleniyor. İngiltere, proje kapsamında 2025 yılına kadar 2 milyar sterlin bütçe ayırdı.
Yeni nesil savaş uçağı geliştiren ülkelerden bir diğeri olan Japonya da ordusunda bulunan F-2 savaş uçaklarının yerini alacak yeni savaş uçakları üzerinde çalışıyor. Japonya'daki FX savaş uçağı programı, tek ana yüklenici olarak Mitsubishi Heavy Industries (MHI) ve yedi alt yüklenici (IHI, Kawasaki Heavy Industries (KHI), SUBARU, Toshiba, NEC, Fujitsu ve Mitsubishi) ile birlikte yönetiliyor.

Japon Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, yeni nesil uçağın geliştirilmesi için ayrılan bütçe 48 milyar dolar. F-3 olarak da adlandırılan F-X uçaklarının 2035 yılında ordudaki yerini alması planlanıyor. ABD’ye bağımlılığını azaltmak isteyen Japonya’nın F-35’ten daha iyi bir uçak yapmayı hedeflediği belirtiliyor.
İNGİLTERE-JAPONYA SAVUNMA İŞ BİRLİĞİ GÜÇLENİYOR
Hava muharebe teknolojilerindeki ortaklıklarını geliştiren Japonya ve İngiltere aynı zamanda havadan havaya füze (JNAAM) projesinde de ortak çalışma yürütüyor. İki ülke tarafından 2014 yılında başlatılan projenin 2023'ün sonunda tamamlanması planlanıyor.
İngiltere'nin projeye sunacağı füze teknolojisi, MBDA'nın Meteor Beyond Visual Range Air-to-Air Missile (BVRAAM) ile bağlantılı. Japonya ise Mitsubishi Electric tarafından AAM4B füzesi için geliştirilen gelişmiş radyo frekansı (RF) teknolojilerini entegre ederek BVR füzesinin doğruluğunu ve performansını artıracak ve JNAAM'ın geliştirilmesine yardımcı olacak.
Japonya Savunma Bakanlığı, JNAAM'ın fırlatma testleriyle ilgili hazırlık maliyetlerini finanse etmek için 3 milyon dolarlık bütçe ayırdı. Bununla birlikte, iki ülke tarafından da geliştirilen teknolojilerin gizliliğini korumak da kritik önem taşıyor. Japonya Savunma Bakanlığı'nın 25 Aralık 2021 tarihli raporu, Japonya savunmasıyla ilgili yaklaşık 20 bin gizli bilginin Ocak 2020'de Mitsubishi Electric Corp'a yönelik gerçekleştirilen büyük ölçekli siber saldırıda sızdırılmış olabileceğini ileri sürdü.
Birleşik Krallık Savunma Bakanı Ben Wallace, “Hint-Pasifik’teki ortaklıklarımızı güçlendirmek stratejik bir önceliktir. Asya’daki en yakın güvenlik ortaklarımızdan biri olan Japonya ile olan bu anlaşma da bunun açık bir örneğidir” şeklinde anlaşmaların stratejik önemine değindi.
JNAAM programı, Tokyo'nun ABD dışında ortaklık kurduğu ilk savunma projesi ve ülkenin silah ihracat politikası için dönüm noktası özelliği taşıyor. Ortaklık, Japonya'nın savunma alanındaki ihracatını artırabilir. Diğer yandan, Japonya'nın “yarı müttefik” olarak gördüğü İngiltere ile ilişkisini güçlendirirken, karşılıklı teknoloji alışverişi ile kendi savunma sistemlerini de geliştirebilir.