Haiti seçimleri yapılabilecek mi?

Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moïse’nin uğradığı suikast sonrasında hayatını kaybetmesinin ardından kaosun dinmediği Haiti seçime hazırlanırken Birleşmiş Milletler’den kritik bir uyarı geldi.

2018 yılında Haiti’de başkanlık koltuğuna oturan Jovenel Moïse, Temmuz 2021’de uğradığı suikast sonrasında hayatını kaybetti.

53 yaşındaki Jovenel Moïse, muz ihracatçılığından cumhurbaşkanlığına uzanan siyasi serüvenine yönelik yoğun eleştirilerin ardından Şubat 2022’de istifa edeceğini açıklamıştı.

Asya ülkeleri ile ikili ilişkiler geliştiren Moïse, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen liderler arasında gösteriliyordu.

Moïse’nin hayatını kaybetmesinin ardından yürütülen soruşturmada, yetkililerin çelişkileri açıklamaları sık sık gündeme gelmiş, Haiti Başbakanı ifade vermeye çağırılmıştı.

Haiti’de 2019’da tamamlanması gereken anayasa referandumu ve Kasım 2021’de yapılacak olan cumhurbaşkanlığı seçimleri suikastin aydınlatılamaması nedeniyle ertelenmişti.

HAİTİ SEÇİMLERİ YAPILABİLECEK Mİ?

Haiti’de belirlenen yeni seçim takvimine göre, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin ikinci turu, uzun yıllar ertelenen belediye seçimleri ile birlikte yerel seçimlerin de 23 Ocak 2022'de yapılacağı duyurulmuştu.

Ülkede Devlet Başkanı Jovenel Moïse’nin göreve başlamasının ardından başlayan protestolar ölümünün ardından da dinmedi ve çete savaşlarının sokaklara yayılması ölümcül patlamaları da beraberinde getirdi.

Liderlerin uzun yıllardır vadeddiği seçimlerin koronavirüs (Covid-19) pandemisinin de etkisi ile yapılamamış olması, ülkenin her geçen gün siyasi karanlığa gömülmesine neden oldu.

Başbakan Ariel Henry seçimlere ilişkin açıklamasında, “Bu yılın sonundan önce ülkeyi seçim havasına sokacağız” ifadelerini kullanmasına rağmen tam takvimi açıklamaktan kaçındı.

Haiti’de halk son olarak 2016 yılında seçimlere katılmış ve Jovenel Moïse’nin göreve gelmesinin ardından ise kararnameler ile yönetilmişti.

Fakat Haiti’de uzayan seçim süreci ülkede faaliyet gösteren Birleşmiş Milletler Entegre Ofisi’nin (BINUH) çalışmalarını da her geçen gün zorlaştırıyor.

BINUH Başkanı ve BM Genel Sekreteri Haiti Özel Temsilcisi Helen Meagher La Lime, CNN’e verdiği demeçte bölgedeki faaliyetlerini değerlendirerek, odak noktalarının Ariel Henry hükümetinin seçimleri organize etmesini sağlamak, muhalefet ve sivil toplum kuruluşları liderleri ile uzlaşmaya varılmasına yardımcı olmak istediklerini vurguladı.

La Lime açıklamasında, “Seçimlere ulaşmak için yapacak çok işimiz var, bir seçim konseyi kurulabilmesi için bu uzlaşıyı sağlamamız gerekiyor. Anayasa üzerinde bir takım çalışmalar yapmaları gerekiyor, Anayasa'nın gözden geçirilmesi veya yeniden yazılması gerekiyor. Ve sonra seçimlerin düzenlenmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Haiti muhalefetinin büyük bölümü Henry hükümetine güvenmediklerinin altını çizerek, seçim sürecine kadar ülkeyi bir geçiş hükümetinin devralması konusunda baskı yaparken BINUH, sonsuza kadar ülkede kalamayacakları uyarısı yapıyor.

CNN’in ‘geçiş hükümeti’ talebine ilişkin sorusunu "Bunlar Haitililer tarafından tartışılması gereken fikirler ve Haitililer tarafından varılan bir fikir birliği" ifadeleri ile yanıtlayan La Lime, 2023’te seçimlere gidileceğini öngördü.

La Lime, açıklamasında, “Hangi istikrar seviyelerine sahip olduğumuzu görmek için bir sonraki seçimleri geçelim. Ve sonra BINUH ayrılmayı düşünecek” dedi ve ekledi, “Sonsuza kadar burada değiliz.”