Rusya dünyadan kopuyor: "Dijital Demir Perde"

Dijital uygulamalara uyguladığı sansür ile eleştirilen ülkelerin başında Çin geliyor. Mevcut uygulamaların benzerlerini ülkesinde kullanıma sunan Pekin yönetiminin kuralları Rusya'da da devreye girecek mi?

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından gelen yaptırımlar, Rus vatandaşlarını dünyadan da kopardı. Dijital ödeme sistemleri, tekstil firmaları ve zincir restoranlarlar Rusya'daki faaliyetlerini durdurma kararı aldı. 

Rusya hem yaptırımlara karşılık hem de ülke içerisindeki muhalefeti bastırmak amacıyla bir dizi sosyal medya uygulamasına sansür kararı aldı. Rus vatandaşları, Çin benzeri bir sansür ağı ile sarılırken Facebook (Meta), Twitter, YouTube ve Google gibi ABD'li teknoloji firmaların ülkeden ayrılması "Dijital Demir Perde" olarak adlandırıldı. 

TikTok'un da kısıtlanmasının ardından Rusya'da henüz sansür uygulanmayan yalnızca Meta'ya ait olan WhatsApp ve Instagram bulunuyor. 

Sosyal ağlar üzerinden dünya genelinde kendi propagandasını yapan Rusya, vatandaşlarının bilgiye erişme ve bireysel konuşma hakkını alarak küresel ağın kırılmasını daha da hızlandırıyor. 

2019 yılında devreye alınan Roskomnadzor ile birlikte Rusya'nın dijital devrimi başlarken potansiyel olarak dünyanın geri kalanıyla olan çevrimiçi bağı tamamen kesecek yasalar kısa sürede yürülüğe konmuştu. 

Ukrayna'nın işgali krizi derinleştirirken Brookings Enstitüsü Yapay Zeka ve Gelişen Teknoloji Girişimi politika direktörü Jessica Brandt CNN Business'a verdiği demeçte, "Kriz kesinlikle Rusya'da faaliyet gösteren batılı platformlar için bir parlama noktası ve muhtemelen bir dönüm noktası" ifadelerini kullanarak "Moskova, şüphesiz, elindeki tüm kaldıracı kullanarak, hoş olmayan içerikleri kaldırmaları için platformlara baskı yapmaya devam edecek. Şirketler buna uyarsa, dünyanın başka yerlerinde halk tepkisi yoğun olacak" açıklaması yaptı. 

Çin ile Rusya'nın stratejik ortaklığı her alanda sürüyor. Dünyadan kendini keskin çizgilerle ayıran Pekin yönetimi, milyonlarca insanın denetlendiği özel ağlar ile ülke içerisindeki muhalefeti de bastırıyor. Aynı adımların Rusya'da da atılmasına dikkat çeken Avrasya jeo-teknoloji uygulaması direktörü Xiaomeng Lu, "Bence Rusya ve Çin arasındaki nüans farkı var. Çin, Büyük Güvenlik Duvarı ile kurduğu teknik yeterliliğe sahip. Rusya'da henüz bu kadar karmaşık bir durum yok" diyerek, "Rusya kapsamlı ve tam bir blokaj yapmak istese de teknik olarak bazı zorluklar olduğunu düşünüyorum" değerlendirmesi yaptı.