Salgından en fazla etkilenen ülkeler

Covid-19’un küresel ekonomi, sağlık sistemleri, insan psikolojisi ve toplumsal yaşantı üzerindeki etkileri sürerken, en fazla etkilenen alanlardan biri turizm olmuş olabilir. Devletler için döviz akışının en önemli yollarından biri olan turizm sektörü tüm ülkeler için gerilemeye başlamış durumda. İtalya’da doluluk oranları yüzde 90 oranında düşerken İngiltere yüzde 20 65 civarın düşüş yaşandı. Peki Türkiye’de durum nasıl?

27/04/2020 18:35 Güncelleme: 27/04/2020 18:35

Geçtiğimiz yılın son aylarında ortaya çıkan ve kısa sürede tüm dünya ülkelerini etkisi altına alan Covid-19 salgını, devletlerin yıllık ekonomi planlarını altüst etmiş durumda. Ekonominin çarkları birbiri ardına dururken, virüsten etkilenen bir diğer önemli sektör ise turizm oldu. Salgının ciddi boyutlara ulaştığı ülkeler birbiri ardına karantina ve seyahat yasakları uygularken, dünya ekonomisinin yüzde 10’una tekabül eden be yaklaşık 9 trilyon dolar işlem hacmi olan turizm sektörü zor günler geçiriyor.

Ekonomileri turizme dayalı olan ve dünya en fazla turist çeken ülkeler, bu yıl için turizm sektöründen umutlarını kesmiş durumdalar. En fazla turist ağırlayan Fransa, İspanya, ABD, Çin, İtalya ve Türkiye’de otellerin doluluk oranları ciddi oranlarda düşerken, ekonomisi turizme dayalı olan Tayland, Filipinler ve Endonezya gibi ülkeler turizm açısından en kötü sezon ile karşı karşıya kalmış durumda.

AVRUPA’DA EN KÖTÜ TURİZM YILI

Tüm ülkelerde olduğu gibi Avrupa’da da Covid-19 salgınının kanlı yüzü görünmeye başlandı. Zira üretimin durduğu Avrupa’da, Mart 2020’de otellerin doluluk oranların yüzde 26,3’lük ortalama ile 1945 yılından bu yanan en düşük seviyeyi gördü. Geçen yıl ise Avrupa ülkelerinde doluluk oranı ortalaması yüzde 68,5 olarak gerçekleşmişti. Bugüne göre doluluk oranları geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 61,6 geriledi.

Avrupa’da Covid-19 salgınından en fazla etkilenen ülkelerin başında gelen İtalya’da turizm sektörü tamamen çökmüş durumda. İtalya’nın gözde turistik noktalarından olan Milano’da otellerin doluluk oranı yüzde 4 seviyelerine kadar geriledi. İtalya’nın Mart 2020 doluluk oranı yüzde 6,2 oldu. İtalya’nın Milano kenti de Mart 2020’de doluluk oranlarında yüzde 94,5 ile en büyük düşüşü yaşayan bölgeler oldu.

En yüksek doluluk oranının görüldüğü şehirlerin başında yüzde 48,5 ile Sidney gelirken, ABD’de koronavirüsün merkez üssü olan New York’ta otellerin doluluk oranı yüzde 34,5’de kaldı. Çin’in başkenti Pekin’de ise yüzde 16,4 olan doluluk oranı İngiltere’de yüzde 36,5’e geriledi.

TÜRKİYE’DE TURİZMİN DURUMU

Avrupa’nın en fazla turist çeken 4’üncü ülkesi olan Türkiye, geçen yıl tarihi bir rekorla 51,7 milyon turist ağırladı. 2019 yılının mali gelir tablosunda turizmin payı ise 34 milyar 488 milyon dolar oldu. Geçtiğimiz yılı çok iyi kapatan ve 2020 yılı için turizm hedeflerini artıran Türkiye’nin önüne Covid-19 engeli çıktı. Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de Covid-19’dan etkilenmeye başladı. Özellikle Mart ayı itibariyle turizmde göstergeler aşağı yöne dönmüş durumda.

2020 yılının ilk iki aynı rekorla kapatan Türkiye, Mart ayında düşüşe geçti. 2019 yılının Ocak ayında 1.539.496, Şubat ayında ise 1.670.238 ziyaretçi ağırlayan Türkiye, 2020 yılının Ocak ayında 230 bin artışla 1.787.435, Şubat ayında ise 63 bin artışla toplamda 1.733.112 ziyaretçi ağırladı. İlk iki ay rakamları artırarak devam eden Türkiye, Covid-19’un görülmesiyle birlikte düşüşe geçti. Türkiye'de otellerin normaldeki doluluk oranları yüzde 70 ile 100 arasında seyrederken, Covid-19 salgını sonrası bu oran nisan ayı sonu itibariyle yüzde 10-20’lere kadar geriledi.

Covid-19 salgınından ötürü ülkelerin birbiri ardına sınırlarını kapatması turizm sektörünü vurdu. 2020 yılına iyi derecede hazırlanan ve bir önceki yılın rakamlarını artırmayı planlayan Türkiye’de otellerin doluluk oranı giderek düşmeye başladı. Mart 2020 otel dolulukları, 2019 yılının aynı dönemine yüzde 55,2 azalarak, yüzde 28,6 olarak kaydedildi. Mart 2019’da bu oran yüzde 63,8 olmuştu. İstanbul'un Mart 2019’da 72,1 olan doluluk oranı ise Mart 2020'de yüzde 59,8 azalarak yüzde 29 olarak ölçüldü.

TURİZM GELİRLERİNDE DÜŞÜŞ

2019 yılında 50 milyondan fazla turist ağırlayan Türkiye, dolayısıyla gelirlerini de artırdı. 2019 yılının ilk yarısında 24 milyon 693 bin 886 turist ağırlayan Türkiye’nin turizmden elde ettiği gelir ise aynı dönemde 12 milyar 603 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2019 döneminde toplamda 51,7 turist ağırlayan Türkiye, 34 milyar 488 milyon dolar turizm geliri elde etti.

Turist oranlarındaki düşüşle doğru orantılı olarak gelirlerde de düşüş yaşandı. Yılın ilk iki ayı yükselişle giden Türkiye, Mart ayında düşüşle kapattı. Zira virüsün ilk ortaya çıktığı günden beri gerekli tedbirleri alan Türkiye, virüsün ülkede görülmesiyle birlikte zorunlu olarak ülkeye giriş çıkışları kapatmak zorunda kaldı. Haliyle bu durum da turist sayılarında ve gelirlerinde düşüşlere neden oldu. Sadece İstanbul özelinde 2020 Mart ayı için - ADR(Average Daily Rate) – Ortalama Günlük satılan oda bedeli 65,88 Euro olarak gerçekleşirken, 2019'a göre %14,2’lik bir düşüş göstermektedir. 2019 Mart ayında bu oran 76,78 Euro seviyelerindeydi. Öte yandan doluluk oranı düştüğü için toplam oda başına gelir oranı da düştü.

İstanbul özelinde toplam oda sayısı üzerinden ‘odabaşı elde edilen gelirler’ (RevPAR) de ise geçen yıla oranla %65,5'lik bir düşüş yaşandı ve 19,11 Euro’ya düştü. 2019 yılında ise bu değer 55,34 Euro seviyelerindeydi. 2020 yılbaşından Mart sonuna kadar geçen sürede ise (Ocak – Mart 2020 toplam) doluluk oranı yüzde 53, ADR 76,54 ve RevPAR ise 41,18 Euro olarak gerçekleşti. 2019 yılının aynı döneminde ise doluluk oranı yüzde 67, ADR 75,50 ve RevPAR 50,92 Euro olarak gerçekleşti. İlk 3 ay için rakamların bu denli olumlu olmasının başlıca nedeni Türkiye’nin koronavirüsle mücadelede aldığı önlemlerin başarılı olmasıdır.

Türkiye Koronavirus