Seçimler sonrası Belarus'ta 'çalıntı oy' iddiası

Belarus'ta dün gerçekleşen seçimleri Devlet Başkanı Lukaşenko'nun yüzde 79 oyla kazandığını açıkladı. Sandıkların kapanmasının ardından oyların çalındığına dair iddialar, 20 şehirde muhalefeti sokaklara döküldü. Göstericiler ile polis arasında çatışma çıktı. İlk belirlemelere göre 1 kişi yaşamını yitirdi.

Belarus’ta günlerdir yüksek olan gerilim, dün gerçekleşen seçimlerin ardından adeta patlama noktasına geldi… Ülkeyi 26 yıldır yöneten Devlet Başkanı Lukaşenko’nun altıncı dönem başkanlık için yarıştığı seçimlerde sandıkların kapanmasıyla birlikte sayım geçildi.

Fakat oyların sayılmasından önce sandıkların çalındığı iddiasının ortaya atılması ve Lukaşenko’nun sandık çıkış anketlerine göre yüzde 82’lik bir oyla kazandığının Seçim Komisyonu tarafından açıklanmasıyla birlikte binlerce insan sokağa döküldü.

Muhalefet lideri Svetlana Tikhanovskaya önderliğindeki göstericiler başta başkent Minsk olmak üzere 20 farklı şehirde gösteri düzenledi. Sovyetler Birliği döneminden beri ülkedeki en geniş katılımlı gösteri olduğu açıklandı. Polis ve çevik polis gücü, ağır silah ve araçlarla göstericilere müdahale etti.

Sözcü'de yer alan habere göre plastik mermi, tazyikli su ve ses bombası atarak göstericileri dağıtan polisin 1300’den fazla insanı gözaltına aldığı açıklandı. İnsan hakları örgütü Spring 96’dan Valentin Stefanoniç, “Yaşanan çatışmalarda en az 1 insan yaşamını yitirdi. Yaşamını yitiren kişiye polisin mahkum aracı çarptı” dedi. Öte yandan Stefanoviç ilk belirlemelere göre en az 120 insanın da gözaltına alındığını söyledi.

1994 yılından beri ülkeyi yöneten Lukaşenko, hem insan hakları ihlalleri, hem ekonominin kötü gidişatı hem de Covid-19 salgınına gerekli müdahaleyi yapamadığı için eleştiriliyordu. 

Belarus’ta yabancı gözlemciler ve uluslararası kuruluşlar 1995 yılından beri ülkedeki seçimlerin özgür, adil ve demokratik yapılıp yapılmadığına dair gözlem yapmıyor.

Bir İngilizce öğretmeni olarak siyaset sahnesine atılan ve son dönemde yükselişe geçen muhalefet lideri Svetlana Tikhanouskaya’nın ise oyların yüzde 6.8’ini aldığı kaydedildi. Tikhanouskaya, seçime girmeyi planlayan eşi hükümet karşıtı blogger Sergei Tikhanovsky’nin gözaltına alınmasından sonra aday olmuştu.