Etiyopya’daki savaş Eritre’nin kapısına dayandı
Etiyopya’da Tigray Bölgesel yönetimi ve merkezi yönetim arasında patlak veren çatışmalarda tehdit altına olan binlerce Etiyopyalı çevre ülkelere sığınırken, savaş çevre ülkelerin de kapısına dayandı. Son aktarılan verilere göre Tigray yönetimi tarafından ateşlenen 3 füzeden ikisi Eritre’nin başkenti Asmara’daki havaalanına isabet etti. Tigray yönetimi Eritre’nin Eityopya’ya askeri yardımda bulunduğunu iddia ederken, Mısır ve Sudan ortak askeri tatbikat gerçekleştirdi.
Etiyopya’da merkezi yönetim ile Tigray Bölgesel yönetimi arasında başlayan iç savaş Etiyopyalıları yanın da çevre ülkeleri de etkilemeye başladı. İç savaş belirtilerinin ortaya çıkması ile birlikte sayıları 20 bini geçen Etiyopyalı çevre ülkelere sığınmaya başlamıştı. Uzmanlar iç savaşın Afrika boynuzuna yayılmasından endişe duyarken, savaş Eritre’nin kapısına dayandı. Nitekim Tigray Bölgesi lideri Debretsion Gebremichael’in kendisine bağlı güçlerin Eritre’nin başkenti Asmara’daki havaalanını füzelerle hedef aldığını doğrulaması, savaşın Afrika Boynuzu’nda genişleyeceği yönündeki endişeleri güçlendirdi.
Eritre’yi Etiyopya hükümetinin saldırısını destekleyerek Tigray’a tank ve binlerce asker göndermekle suçlayan Gebremichael, kuvvetlerinin ‘birkaç cephede birden’ saldırı altında olduğunu belirtti. Reuters’ın haberine göre “Eritre’nin yardımıyla bize saldırıyor. Bu bir ihanettir!” ifadeleri kullanıldı. Eritre hükümetini Etiyopya’ya 16 tümen göndermekle suçlayan Debretsion, söz konusu kuvvetlerin kapsamı hakkında hiçbir açıklamada bulunmadı. Bunun yanında CIA, Eritre’nin 200 bin kişilik büyük bir düzenli ordusunun olduğu tahmininde bulundu. Fakat yapılan değerlendirmeler, bölgeye erişimin kısıtlanması ve iletişimin büyük bir bölümünün kesilmesi dolayısıyla her iki tarafın da 12 gündür süregelen çatışma hakkındaki iddialarını doğrulamanın zor olduğu yönünde.
Öte yandan Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed dün Twitter hesabından Debretsion’un suçlamalarına üstü kapalı bir şekilde cevap verdi. Etiyopya’nın Tigray’daki hedeflerine “kendi başına ulaşabileceğini söyledi. Ahmed, askeri operasyonların iyi gittiğini, ülkesinin dışarıdan yardım almadan da kazanacağını kaydetti. Tigray’daki yerel güçleri Eritre ve Sudan sınırlarında bulunan kuzey bölgesinde konuşlu federal güçlere saldırmakla suçlayan Başbakan Abiy Ahmed, yaklaşık 5 milyon nüfuslu Tigray’a 4 Kasım’da askeri operasyon başlatmıştı. Bir Amhara olan Abiy Ahmed'in 2018'de iktidara gelmesinden önce yönetime Tigraylılar hakimdi.
SAVAŞ AFRİKA BOYNUZU’NU TEHDİT EDİYOR
Her iki taraftan da yüzlerce kişinin ölümüne ve binlerce kişinin Sudan'a kaçışına neden olan çatışma, Etiyopya’yı ve Afrika Boynuzu'ndaki diğer bölgeleri istikrarsızlaştırmakla tehdit ediyor. Uluslararası Kriz Grubu, Addis Ababa’nın saldırıya başladığı günün ertesinde, çatışmaya Eritre'nin de herhangi bir şekilde dahil olmasının Sudan'ı etkileyebileceği uyarısında bulunmuştu.
Mısır Savunma Bakanlığı’nın bildirdiğine göre Mısır ve Sudan dün ortak askeri tatbikat başlattı. Nitekim bu iki ülke, Addis Ababa tarafından Mavi Nil’de inşa edilen Nahda Barajı konusunda Etiyopya ile anlaşmazlıklarının bulunduğu bir dönemde bağlarını güçlendiriyor. Zira Addis Ababa, Mısır ve Sudanlıların barajın dolumuna dair düzenlemelerde bulunma taleplerini görmezden geliyor. Avrupa Üniversite Enstitüsü’nden (EUI) Profesör Mahari Tadili-Miro, söz konusu çatışmanın Afrika Boynuzu'nu uluslararası bir savaş alanına dönüştürebileceği, aynı zamanda halihazırda şiddetlenen vekalet savaşlarının doğası ve koşullarını değiştirebileceği görüşünde.
Eritre ve Etiyopya, 1998-2000 yılları arasında karşılıklı yıkıcı bir savaş içerisindeydi. Abiy Ahmed, Eritre ile barış anlaşmasına varması dolasıyla 2019'da Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştı. Ancak Eritre, söz konusu savaştaki rolü dolayısıyla Tigray liderliğine düşmanlık beslemeye devam ediyor. Eritre Dışişleri Bakanı Osman Salih Muhammed, Reuters’a verdiği demeçte Tigray'ı hedef aldığı yönündeki suçlamaları yalanlayarak çatışmaya taraf olmadığını vurguladı.
Diplomatlar tarafından yapılan açıklamalara göre cumartesi akşamı Amhara’ya Etiyopya’dan en az üç füze ateşlendi. Söz konusu roketlerden ikisinin Asmara Havaalanı’na düştüğü bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Afrika İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Tibor Nagy dün Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“ABD, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’nin (TPLF) Eritre'ye yönelik haksız saldırılarını ve Tigray'deki çatışmayı uluslararası boyuta taşıma girişimlerini şiddetle kınıyor. Sivilleri korumak, gerilimleri azaltmak ve barışı sağlamak için acil eylem çağrısında bulunmaya devam ediyoruz.”